بررسی کامل مبحث مطالبات در حسابداری

در داد و ستدهای بازارهای امروزی یکی از پرکاربردترین واژه ها، واژهء مطالبات می‌باشد. امروزه با رواج و گسترش بازارهای رقابتی، فروش های نسیه و اقساطی رو به افزایش می باشد. این امر باعث شده تا به انواع مطالبات و وصول آن ها (خصوصاً در حوزه حسابداری) توجه ویژه ای شود .

با دروسا حساب تا پایان این مقاله همراه باشید.

 

مطالبات یعنی چه؟

به معنی ادعاهای یک واحد تجاری نسبت به وجوه نقد، خدمات، کالاها و …. از سایر اشخاص (حقیقی و حقوقی) می‌باشد که به دلایلی از قبیل فروش کالا و یا ارائه خدمات نسیه و اعطای وام و …. به وجود آمده است.
مطالبات به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند:

 

۱. مطالبات تجاری

در جریان فعالیت اصلی واحد تجاری ایجاد شده‌اند مانند فروش نسیه کالاها

 

۲. مطالبات غیر تجاری

از طرق متفاوت و گوناگونی به وجود می‌آیند مانند اعطای وام به پرسنل و فروش نسیه دارایی هایی غیر از موجودی کالا

 

دسته بندی مطالبات از نظر مستند بودن و معتبر بودن

از این حیث به دو دسته تقسیم می شوند

 

۱. اسناد دریافتنی:

یعنی درقبال مطالبات واحد تجاری از فرد بدهکار اسنادی مانند چک و یا سفته دریافت شده است. به عبارت بهتر یعنی از فرد بدهکار سندی مبنی بر تعهد پرداخت در قبال اخذ گردیده است.

 

۲. حساب‌ های دریافتنی:

به آن گروه از واحد تجاری که از فرد بدهکار هیچگونه سندی مبنی بر تعهد پرداخت دریافت نشده باشد، حسابهای دریافتنی گفته می‌شود. این نوع حساب برپایه توافقات و اعتماد دو طرف به وجود می‌آید.

 

 

دسته بندی مطالبات از حیث امکان وصول یا عدم وصول

به سه دسته تقسیم میشوند:

۱. حتمی الوصول:

این گونه  قطعاً وصول می‌شوند و احتمال عدم وصول آن صفر است.

 

۲. لاوصول:

احتمال وصول این نوع تقریبا صفر و غیر ممکن خواهد بود. به این نوع سوخت شده نیز گفته می‌شود.

 

۳. مشکوک الوصول:

در وصول این نوع معاملات شک و شبهه وجود دارد.

به منظور جلوگیری از مشکلات وصول بهتر است در وهله اول از مشتریان اسناد (چک یا سفته) دریافت شود. در غیر این صورت قبل از اینکه دادو ستد انجام شود، بهتر است اعتبار مشتری مورد ارزیابی قرار گیرد.

 

نکته:

مطالبات جهت انعکاس صحیح در ترازنامه باید ارزشیابی شوند و ارزشیابی به دلیل رعایت اصل محافظه کاری انجام می‌پذیرد.

ارزشیابی به این صورت انجام می‌شود که، آن مبلغی که مشکوک الوصول تعیین شده را به عنوان ذخیره مطالبات مشکوک الوصول از مانده مطالبات در ترازنامه کسر و ما به التفاوت را به عنوان ارزش خالص بازیافتی منعکس می کنیم.

 

کلام آخر
اگر در بررسی و تحلیل و ارزشیابی مطالبات خصوصاً در پایان دوره مالی دقت لازم مبذول نشود، ممکن است زیان هایی که شامل دوره های بعد نیست، به دوره‌های بعد تسری پیدا کند (انتقال پیدا کند) و سود و زیان های دوره های مالی بعد واهی و غیرقابل اتکا شوند.