حقوق و دستمزد

حداقل حقوق دستمزد یکی از قدیمی ترین بحث های حسابداری بوده است به طوری که در قوانین حمورابی هم به آن پرداخته شده و تا امروز که روش ها و طرح های بسیاری برای تکامل آن به کار رفته است .

از ارزشمندترین داشته‌های هر واحد تجاری بی‌شک نیروهای انسانی آن است اما این افراد گذشته از انگیزه های غیر مادی (مثلاً کسب تجربه و …)به علت کسب درآمد کار می کند. این درآمد (حقوق) توسط متغیرهای فراوانی تعیین می‌شود مانند: تحصیلات و رده شغلی ،محل کار، نوع شرکت، نوع فعالیت ،توانایی‌های فردی وسابقه شغلی فرد و…..

اما حداقل میزان حقوق توسط اداره کار و تامین اجتماعی هر ساله با توجه به تورم اعلامی بانک مرکزی و سبد هزینه‌های معیشتی و توافقات نمایندگان کارفرمایان و نمایندگان کارگران مشخص می‌شود که این میزان باید به گونه‌ای عادلانه و منصفانه باشد تا کارگران بتوانند پاسخگوی حداقل نیازهای معیشتی خود و خانواده‌شان در جامعه باشند و در عین حال کارفرمایان نیز قادر به پرداخت آن میزان از حقوق باشند.

به طور کلی مبلغی که فرد با در اختیار گذاشتن زمان و نیروی کاری خود به کارفرما به دست می‌آورد حقوق و دستمزد نام دارد. هزینه حقوق و دستمزد چه در واحدهای تولیدی و چه در واحدهای بازرگانی و خدماتی و غیره بخشی از بهای تمام شده محصول یا خدمات آن واحد خواهد بود و همان طور که می دانید بهای تمام شده قسمتی از حسابداری است که همواره مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرد پس هزینه حقوق و دستمزد هم  یکی از بحث‌هایی است که همیشه مورد آنالیز قرار می‌گیرد.

 

با دروسا حساب تا انتهای این مقاله همراه باشید.

 

تقسیم بندی حقوق و دستمزد

1. اضافات
2. کسورات

 

اضافات چیست؟

حقوق پایه، اضافه کاری ،حق اولاد ،حق جذب، حق مسکن ،حق خواربار و غیره

 

کسورات چیست؟

۷ درصد حق بیمه کارگر ،مالیات، باز پرداخت وامها و غیره

 

نکته:

بخش هایی از حقوق دستمزد هستند که طبق قوانین ،بخشنامه ها و غیره از کسر مالیات یا از کسر حق بیمه معاف هستند .با مراجعه به جدول زیر می توانید نسبت به آنها آگاهی بیشتری پیدا کنید:

 

	بیمه	مالیات
حقوق پایه	*	*
پایه سنوات	*	*
حق اولاد	–	–
حق مسکن	*	–
خوارو بار	*	–
اضافه کاری	*	–
نوبت کاری	*	*
شب کاری	*	*
عیدی و پاداش	–	*
سنوات پایان خدمت	–	–
حق ماموریت	–	–

 

در هر واحد تجاری ،اصولاً در قسمت حسابداری بخشی به عنوان نیروی انسانی و حقوق و دستمزد وجود دارد که وظیفه کلیه امور انسانی از استخدام تا عقد قرارداد و احتساب حقوق و دستمزد و بیمه و مالیات و غیره را به عهده دارد که با توجه به مکانیزه شدن کلیه امور و ورود نرم افزارهای حسابداری بیشترین امور توسط نرم‌افزارها انجام می‌شود از ورود و خروج پرسنل و محاسبات حقوق و تهیه فایل برای اداره مالیات بیمه و تامین اجتماعی.

ابتدا شرایط قراردادها و حکم ها به تفکیک افراد وارد نرم افزار می شود و پس از آن با لینک کردن دستگاه کارت ساعت با برنامه حقوق و دستمزد میزان کارکرد ها و حقوق و دستمزد محاسبه می‌شود و پس از آن می‌توان لیست حقوق و دستمزد را تهیه کرد و به تایید مدیران رسانید.

لازم به توضیح است که در پایان هر ماه باید حسابداران فیش حقوق کارمندان وکارگران را هم از سیستم اخذ نموده و و به ایشان ارائه نمایند. علاوه بر اینکه سیستم حقوق و دستمزد راه و زمان حسابداران را بسیار کوتاه کرده‌اند اما برای اینکه یک حسابدار بتواند به راحتی و بدون نقض حقوق و دستمزد سابقه را محاسبه کند باید به قوانین کار و تامین اجتماعی تسلط کامل داشته باشد.

 

به عنوان مثال یک حسابدار بخش نیروی انسانی و حقوق دستمزد باید بداند:

• فصل اول قانون کار درباره تعاریف کلی کارگران و کارفرمایان است
• فصل دوم قانون کار درباره تعریف قرارداد و شرایط اساسی انعقاد آن است
• فصل سوم قانون کار درباره شرایط کار است یعنی امور و مباحث بسیار کاربردی مانند تعریف حق سعی، مزد و کسورات ،ماموریت ،زمان، کارکرد ومرخصی ها استثناها و غیره است
• فصل چهارم قانون کار درباره حفاظت فنی و بهداشت کار است
• و غیره

 

شاید نداشتن اشراف به هر یک از بندهای این قوانین باعث بروز اختلافات بین کارگران و کارفرمایان و اعتراضات و شکایت در نهایت اتلاف وقت و نیز شمول جرایم شود.

هر یک از آیتم های حقوق و دستمزد با توجه به قوانین روش‌های محاسبه خاصی دارند به عنوان مثال :

 

     ۷/۳۳    ×  مزد روزانه    =  مزد هر ساعت کار 

ساعات اضافه کار    ×   ۱/۴  ×   مزد ساعتی   = مزد ساعت اضافه کار ی

   ساعات شب کاری  ×  ۰/۳۵  × مزدساعتی  = مزد هر ساعت شب کاری

 کارکردسالانه×۳۶۵ /حقوق ماهانه = سنوات سالانه

   ۲    × اخرین حقوق دریافتی  = عیدی سالانه

 

نکته: به شرطی که از سه برابر حداقل حقوق بیشتر نباشد.

 

کلام آخر

حقوق و دستمزد پرسنل باید با رعایت عدالت و انصاف پرداخت شود به گونه‌ای که هم انتظارات کارگر هم کارفرما برآورده شود( با توجه به شرایط دو طرف) تا بتوانند در محیطی امن و آرام به فعالیت بپردازند و حسابداران نیز به کارگیری نرم‌افزارهای حقوق دستمزد و حضور و غیاب و….وتسلط بیشتر بر قوانین کار و تامین اجتماعی بتوانند به تسریع و بهبود این فرآیند کمک کرده و همچنین بتوانند به کارگران و کارفرمایان با رعایت انصاف و عدالت راهنمایی نمایند تا از بروز اختلافات جلوگیری به عمل آورند.