بررسی کامل حسابرسی داخلی و تفاوت حسابرسی داخلی با حسابرسی خارجی

ممکن است هر فردی بارها واژه های حسابرسی داخلی و حسابرسی خارجی و شرکت حسابرسی را شنیده باشد اما تنها افرادی با جزئیات آن‌ها آشنا هستند که به نوعی با آنها در ارتباط بوده باشند.

امروزه با گسترش انواع فعالیت های اقتصادی نیاز هر چه بیشتر واحدهای اقتصادی به گزارشات صحیح و دقیق مالی بیش از پیش احساس می‌شود.

گزارشات مالی کارآمد و صحیح و دقیق باعث می‌شود که مدیران مجموعه بتوانند در یک نگاه به نقاط ضعف و قدرت و برنامه ریزی خود پی ببرند و از طریق برنامه ریزی‌های صحیح در صدد برطرف کردن نقاط ضعف و ارائه راهکارهای موثر بر آیند و در بازارهای رقابتی از سایر رقبای خود پیشی گیرند. پس در اینجاست که متوجه اهمیت گزارشات مالی صحیح و بی نقص می شویم.

با توجه به گسترش و تفکیک شاخه های مربوط به حسابداری و حسابرسی، این مفهموم نیز جزو یکی از شاخه های حسابرسی تقسیم بندی شده است تا با دقت بیشتر و با دید تخصصی تر بتواند به این امر مهم بپردازد.

تا انتهای این مقاله با دروسا حساب همراه باشید.

حسابرسی داخلی چیست؟

یکی از دغدغه های همیشگی مدیران جلوگیری از اشتباهات، سوء استفاده‌ها، تخلفات و… در واحد تجاری خود بوده و هست.

حسابرسی داخلی یک فرایند نظارتی و کنترلی مستقل برای برطرف کردن مسائل و مشکلات مالی و عملکردی واحد تجاری و ایجاد اطمینان از صحت گزارشات مالی می‌باشد، که این فرایند و فعالیت توسط افرادی متخصص جهت نظارت و کنترل بر کلیه امور مالی و عملکردی انجام می‌شود.

همانطور که مشخص است حسابرسان داخلی با دسترسی به تمامی اسناد و مدارک مالی و غیرمالی، وظیفه نظارت بر کلیه امور و فعالیت‌های واحد تجاری را دارند و همین طور می‌توانند با بقیه مدیران ارشد ارتباط برقرار نمایند.

اهداف حسابرسی داخلی:

اهداف این کار با توجه به خدماتی که به واحد مربوطه ارائه می‌شود، تعیین می‌گردد‌. اما در کل اقدامات حسابرسی داخلی و کنترل‌های آن سبب می‌گردد که از بروز تقلب و اشتباهات و سوء استفاده‌ها جلوگیری به عمل آید و همینطور کنترل‌های حسابرسی داخلی سبب جلوگیری از هدر رفتن منابع مالی، منابع انسانی و… می‌شود و در آخر مانع بروز انحرافات در واحد مربوطه می‌گردد.

این کار به کنترل رعایت الزامات قانونی نیز می‌پردازد و در صورت عدم رعایت یا نقص رعایت در آن‌ها موارد فوق را شناسایی و سعی در رفع موارد فوق الذکر می‌نماید.

وظایف حسابرس داخلی:

1. حسابرس داخلی باید بر طبق برنامه‌ریزی کلیه سرفصل‌ها و قسمت‌ها را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد.
2. باید عملیات مربوط به بودجه را مورد بررسی قرار دهد و هزینه‌ها و درآمدها را تحت کنترل داشته باشد.
3. باید با نحوه محاسبه عملیات حقوق و دستمزد و جزئیات آن به خوبی آشنایی داشته باشد و امور مربوطه را به درستی مورد بررسی و نظارت قرار دهد.
4. حسابرس داخلی باید تمامی حساب های بانکی و گردش آن ها را کنترل کند.
5. باید به تمام حساب‌های تنخواه گردان ها نظارت کند و کلیه مستندات و مدارک آنها را (مانند فاکتورها) با آیین نامه ها و دستورات و قوانین مطابقت دهد.
6. باید تمام قراردادها و آثار آن‌ها را بررسی و کنترل نماید.
7. گزارشات مالی را مورد تجزیه و تحلیل و بررسی قرار دهد.
8. گزارشات استاندارد و راهکارهای مناسب جهت بهبود امور را ارائه بدهد.
9. بر کلیه اسناد و مدارک در دواید مختلف واحد تجاری نظارت داشته باشد.
10. و…

ممکن است هر فردی بارها واژه های حسابرسی داخلی و حسابرسی خارجی و شرکت حسابرسی را شنیده باشد اما تنها افرادی با جزئیات آن‌ها آشنا هستند که به نوعی با آنها در ارتباط بوده باشند.

ویژگی های حسابرس داخلی:

1. حسابرس داخلی یک مقام (پست) مستقل است که نباید تحت نفوذ هیچ یک از افراد واحد تجاری باشد.
2. امکان دسترسی به کلیه مدارک و مستندات و اسناد (چه مالی و چه غیر مالی) را داشته باشد.
3. مهارتهای لازم در زمینه بررسی کلیه فعالیت های واحد تجاری را داشته باشد.
4. مهارت‌های لازم در زمینه ایجاد و ارائه گزارشات حرفه خود را داشته باشد.
5. مهارت های لازم جهت تایید گزارشات خود (مهر و امضا) را داشته باشد.

تفاوت حسابرسی داخلی و حسابرسی خارجی چیست؟

۱_ حسابرسی خارجی بیشتر پیرو الزامات قانونی به کار گرفته می‌شود، به نوعی عدم انجام حسابرسی خارجی (برای مشمولین طبق قانون) تخلف محسوب می‌شود.

ولی حسابرسی داخلی پیرو الزامات قانونی انجام نمی‌شود، بلکه مدیران واحدهای تجاری و سازمان ها به منظور بررسی فرآیند کاری، تخلفات، سوء استفاده ها و بهبود عملکرد، این کار را انجام می دهند.

۲_ حسابرس داخلی یک فرد از داخل واحد تجاری و سازمان است اما حسابرسان خارجی از یک موسسه خدمات مالی و حسابرسی (پیرو قرارداد منعقده) دعوت به کار می‌شود

۳_تفاوت دیگر حسابرس داخلی و حسابرس خارجی در پاسخگویی به افراد می باشد که حسابرسان داخلی فقط به مدیران واحد تجاری و سازمان پاسخگو هستند اما حسابرس خارجی باید به اعضای هیئت مدیره و نیز مراجع قانونی پاسخگو باشد.

۴ _از دیگر تفاوت ها می توان به نحوه گزارش و فرمت گزارشات اشاره کرد.

۵_ حسابرسان خارجی گزارشات خود را بر مبنای انحرافات مالی در اسناد حسابداری انجام می‌دهند اما حسابرسان داخلی علاوه بر کنترل اسناد باید به جزئیات مسائل شرکت نیز بپردازند.

سخن آخر

این مفهوم یک فرآیند مهم و تاثیرگذار و در عین حال بیطرفانه است که هدف از آن به صورت عمده اصلاح اشتباهات، جلوگیری از سوء استفاده ها، تحریف ها و غیره می‌باشد. حسابرس داخلی با انجام وظایف خود می‌تواند به مدیران سازمان خود کمک کند تا نقص‌ها و کاستی‌ها و حتی نقاط قوت خود را به خوبی شناسایی کند و همینطور مدیران مربوطه در برنامه‌ریزی‌های آینده خود از گزارشات حسابرسی داخلی استفاده نمایند.

در این مقاله ما سعی کردیم شما را با این مفهوم، وظایف، ویژگی ها، اهداف و تفاوت آن و خارجی آشنا کنیم.